Alergologija i alergološki pregled
Alergologija je grana medicine koja se bavi proučavanjem, dijagnostikom i lečenjem alergijskih oboljenja. Alergije nastaju kada imuni sistem preterano reaguje na inače bezopasne supstance iz okoline, poznate kao alergeni. Najćešći alergeni uključuju:
- polen,
- prašinu,
- grinje,
- životinjsku perut,
- buđ,
- određene namirnice,
- lekove
- i ubode insekata.
Zašto se radi alergološki pregled?
Alergološki pregled se sprovodi kako bi se identifikovali alergeni koji izazivaju simptome kod pacijenta. Ovaj pregled je od suštinskog značaja za postavljanje tačne dijagnoze i primenu adekvatne terapije. Takođe, pomaže u prevenciji komplikacija i poboljšanju kvaliteta života pacijenata.
Alergolog je specijalista koji dijagnostikuje i leči alergijske bolesti. Njegova uloga uključuje:
- Postavljanje precizne dijagnoze putem anamneze, kliničkog pregleda i testova.
- Preporuku izbegavanja alergena i primenu odgovarajuće terapije.
- Propisivanje lekova kao što su antihistaminici, kortikosteroidi i imunoterapija.
- Savetovanje pacijenata o prevenciji i kontroli simptoma.
- Praćenje pacijenata sa hroničnim alergijama i prilagođavanje terapije po potrebi.
Zašto je značajan alergološki pregled?
Alergološki pregled omogućava:
- Precizno utvrđivanje uzroka alergijskih reakcija
- Sprečavanje razvoja težih oblika alergija (npr. anafilaktički šok)
- Pravilan izbor terapije i preventivnih mera
- Bolje upravljanje simptomima i poboljšanje kvaliteta života
- Smanjenje rizika od komplikacija, kao što su hronične respiratorne bolesti
Kome je namenjen alergološki pregled?
Alergološki pregled je namenjen osobama koje imaju simptome alergija, sumnju na alergijske reakcije ili pripadaju rizičnim grupama. Preporučuje se:
- Osobama sa simptomima alergije, kao što su:
- Kijavica, zapušen nos, svrab i curenje nosa (alergijski rinitis)
- Kašalj, otežano disanje, sviranje u grudima (astma)
- Svrab, crvenilo, koprivnjača, ekcemi (kožne alergije)
- Otečenost usana, jezika ili očiju (angioedem)
- Bol u stomaku, mučnina, povraćanje, dijareja nakon određene hrane (nutritivne alergije)
- Anafilaktičke reakcije (teške, životno ugrožavajuće alergijske reakcije)
- Osobama sa ponavljajućim respiratornim infekcijama – Ljudi koji često imaju infekcije gornjih i donjih disajnih puteva mogu imati oslabljen imunitet ili skrivene alergije.
- Osobama sa naslednom sklonošću ka alergijama – Ako u porodici postoje slučajevi alergija, astme ili ekcema, veća je verovatnoća da će se simptomi razviti i kod drugih članova porodice.
- Deci i odraslima koji reaguju na određenu hranu, lekove, polen, prašinu, životinjsku dlaku ili ubode insekata – Osobe koje primećuju simptome nakon izloženosti određenim alergenima treba da obave testiranje.
- Osobama sa hroničnim bolestima disajnog sistema – Pacijenti sa astmom, hroničnim bronhitisom ili sinusitisom mogu imati alergijske okidače koji pogoršavaju njihovo stanje.
- Sportistima i rekreativcima – Osobe koje se bave fizičkom aktivnošću, a imaju simptome otežanog disanja tokom vežbanja, treba da provere da li je uzrok alergijska astma.
- Pacijentima pre uvođenja određenih terapija – Osobe koje treba da započnu terapiju određenim lekovima (npr. antibiotici, anestetici, vakcine) i imaju sumnju na alergiju, mogu se testirati kako bi se izbegle potencijalne reakcije.
Kako izgleda alergološki pregled?
Pregled se odvija kroz nekoliko faza:
- Anamneza – razgovor sa lekarom o simptomima, njihovom trajanju, porodičnoj istoriji alergija i faktorima koji pogoršavaju tegobe.
- Klinički pregled – pregled disajnih puteva, kože i drugih organa kako bi se utvrdila priroda alergijske reakcije.
- Laboratorijske analize i dijagnostičke metode
- Kožne probe (Prick test) – najčešća metoda za otkrivanje inhalacionih i nutritivnih alergena
- Spirometrija – test funkcije pluća kod pacijenata sa astmom
Kako se pripremiti za alergološki pregled?
- Prekid antihistaminika – ne uzimati antihistaminike 5-7 dana pre testa
- Bez kreme i parfema – ako se rade kožne probe
- Dolazak na prazan stomak – samo ako lekar preporuči
